Perfectionisme losjes vasthouden
“Je bent de op één na beste stagiaire die we tot nu toe hebben gehad,” zei de dierenarts die mij begeleidde tijdens mijn opleiding tot dierenartsassistente. “Nee, de beste!”, antwoordde de assistente waarmee ik dagelijks op de werkvloer stond. Tóch verloor ik na twee jaar mijn baan. Perfectionisme en verlamd zijn door (faal)angst – en vervolgens niets meer voort kunnen brengen – liggen dicht bij elkaar, leerde ik al op jonge leeftijd. Uit angst om de toetsen op school niet te halen, leerde ik letterlijk al mijn boeken uit het hoofd. De ‘hoofdzaken’ arceerde ik met een dikke gele stift. Als je die boeken uit mijn kast trekt zie je dat álles geel is. Op het HBO viel ik uiteindelijk uit. Deze werkwijze was natuurlijk niet vol te houden. Als ik kritiek kreeg, zag ik dat als bewijs voor mijn falen, in plaats van iets om van te leren. Ik heb ergens tóch wat over het hoofd gezien, want anders spreken ze me er niet op aan… Je begrijpt, feedback krijgen was pijnlijk voor me. In de afgelopen vier jaar heb ik geen betaalde baan gehad omdat de omgang met mijn OCD me zoveel energie kost. Ik kan weinig extra op mijn bordje hebben. Perfectionisme kost me tenslotte ook enorm veel energie. Nu ik opnieuw overweeg om te solliciteren vraag ik me af wat er zou gebeuren als ik perfectionisme losser laat… Volgens mij twee dingen: ik loop het risico dat iets ‘fout’ gaat. Waardoor ik leer dat ik dit kan verdragen. Of ik blijk nog steeds voldoende te presteren en leer hiermee de waarde van ‘goed genoeg’. Extra hard mijn best doen, over mijn grenzen heen gaan of de boel compleet opgeven wordt dan overbodig. Met meer ruimte om te leren én vrijheid tot gevolg. Voor mij is perfectionisme zeker niet alleen negatief. Het heeft me soms juist verder gebracht dan ik zonder deze eigenschap zou zijn gekomen. De woorden van ervaringsdeskundige Tijl van Koenderink spreken me erg aan: “Perfectionisme is er in twee varianten: gezond en ongezond. Ongezond perfectionisme slaat om in faalangst.” Dáárin wil ik dus niet meer terechtkomen! Perfectionisme loslaten kan ik niet, maar misschien kan ik het in de toekomst wel wat losser vasthouden.
Deze tekst verscheen eerder in Vizier, het kwartaalblad van de ADF stichting
Mooi dat je dit benoemd, Marjolein!.
Mijn idee is ook dat dingen goed, compleet willen doen, niet impliciet slecht is. Of dingen zelfs perfect willen doen. Je kunt er zelfs erg van genieten wanneer iets de perfectie benaderd.
Wanneer de perfectie een drijfveer wordt, waarvoor alles opzij moet. Een dwangmatig moeten, waarbij de zaken die werkelijk belangrijk zijn voor ons, geschaad worden. Dan kunnen we het nog eens van afstand beschouwen, zelfcompassie hebben en begrip hebben en kiezen voor wat werkelijk belangrijk voor ons is.
Zodat we leven vanuit wat ons hart vervuld.
Dankje! Ja dat verwoord je mooi!
Zolang ik van mijzelf mág kiezen voor perfectie, dan brengt me dat verschillende dingen. Maar als het móet en ik kan er niet meer van loskomen op een dwangmatige manier, dan voelt het oprecht anders voor me.