Kleine kansen, grote hoogten en enorme objecten 

Op de middelbare school had ik vaak last gehad van onrust en paniek, maar ik had wel zin in een nieuwe stap; over het algemeen kon ik genieten van nieuwe situaties. Na mijn middelbareschooltijd startte ik in eerste instantie met de opleiding werktuigbouwkunde aan de T.U. in Eindhoven. Nu kwam ik er echter spoedig achter dat alles wat daarbij kwam kijken toch wel wat te veel van het goede voor me was en ik besloot toen, evenals een vriend van me destijds, om dan maar dezelfde opleiding te gaan doen, maar dan op HBO-niveau in Heerlen. Er zaten veel praktische voordelen aan die het studeren wat gemakkelijker maakten, maar deze opleiding zag er totaal anders uit en voor mij persoonlijk was hij zeker minder interessant dan de TU-variant. Desalniettemin vond ik het allemaal prettig genoeg om de studie voort te zetten en kon ik erg genieten van de nieuwe studie. Tóch ervoer ik nog altijd veel paniekerigheid en onrust in mijn hoofd. En wat ik zo opmerkelijk daaraan vond, is dat die onrust nagenoeg hetzelfde voelde als tijdens mijn jaren op de middelbare school. 

Nu vind ik dat met de kennis van nu eigenlijk ook helemaal niet gek, maar toen had ik nog onvoldoende grip op de mechanismen die zorgden voor mijn onrust en wist ik niet welk gedrag ik kon inzetten om me meer te kunnen ontspannen. Wat me opviel, is dat die paniekerigheid of onrust zich in perioden richtte op andere thema’s. Zo kon ik bijvoorbeeld ontzettend veel piekeren over het feit dat ik over een aantal weken een presentatie diende te gaan geven over een van onze projecten en kon ik me ontzettend druk maken over naar mijn idee iets ontzettend onbenulligs (het feit dat misschien wel die ene persoon gelijk zou kunnen hebben over wat het einde van een Maya-kalender wel niet zou kunnen betekenen, terwijl er meer dan genoeg redenen zijn om te geloven dat er helemaal niets zou gaan gebeuren na die ene datum die het einde van een periode zou betekenen volgens een of andere Maya-kalender). Wat als er dan toch een minuscule kans is dat er iets heel ergs zou kunnen gebeuren? Wat als? En stel je voor dat…? Ik dacht dwangmatig na over de kleine kans dat er iets mis zou kunnen gaan, misschien wel door mijn eigen toedoen. In mijn hoofd bekeek en onderzocht ik vaak alle mogelijkheden en dan was ik voortdurend bezig met doemscenario’s. Zo kon mijn dwangstem ook vaak genoeg zeggen: er bestaan ontzettend kleine kansen dat (met name grote) gebouwen wel eens zouden kunnen instorten, doordat men wellicht niet verantwoord genoeg berekeningen worden gemaakt en dat deze te weinig gecontroleerd zouden kunnen zijn. Ironisch genoeg, maar misschien toch niet zo frappant, moesten we tijdens onze studie wel eens zulke berekeningen maken. Ik had wel vaker last van overmatige verantwoordelijkheidsgevoelens. 

In verschillende perioden piekerde ik me suf over verschillende thema’s. Vaak startte het piekeren met een intrusieve gedachte. Ik vraag me tijdens het schrijven af wanneer mijn eerste intrusieve gedachten en beelden zijn begonnen. Mijn god, wat kon ik hier in het begin erg van schrikken! Daarna piekerde ik ironisch genoeg weer dáárover verder. Overigens heb ik nog steeds vaak last van intrusieve gedachten en soms kan ik daar nog steeds wel erg van schrikken, maar voor mij persoonlijk gelukkig, kan ik hier tegenwoordig wel goed mee omgaan. Ik kies er bijvoorbeeld voor om me te proberen te concentreren op betekenisvolle, zinvolle en/of functionele activiteiten en gelukkig pieker ik mede daardoor bij lange na niet meer zo extreem, van ‘s morgens vroeg tot ‘s avonds laat, als vroeger. Ik probeer ook te beseffen dat een intrusie alleen maar een gedachte of een voorstelling is en niet meer dan dat is. Ik kon dus veel piekeren en mezelf bezighouden met allerlei thema’s. Ik had last van allerlei vormen van OCD en voelde me kwetsbaar. Dit kwetsbare kind in mijzelf, zoals dit deel bij schematherapie werd benoemd, nam vaak de overhand. 

Ik kreeg verder doordat ik eens een keer een paniekaanval op een berg kreeg, opeens een extreme vorm van hoogtevrees, wat zelfs volgens mij leidde tot een soort van straatvrees. Alleen al het zien van hoge gebouwen of het me alleen al voorstellen daarvan, kon en kan me nog steeds benauwen en me paniek bezorgen. Wel heb ik het idee dat ik hier over het algemeen wel meer grip op heb. Ik blijf het sinds de tijd dat ik deze vormen van fobieën ontwikkelde, nog steeds bijzonder merkwaardig vinden dat veel mensen helemaal geen hoogtevrees kennen of hebben of dat ze zelfs van hoogtes kunnen genieten. Ik kan het me wel voorstellen dat ze van hoogten kunnen genieten, want vroeger kon ik dat ook, tot dat ene bewuste moment… Desalniettemin ben ik eerlijk gezegd wel vaker jaloers op mensen die weinig tot geen last hebben van soortgelijke angsten en dwangmatigheden, wat naar mijn idee wel logisch is.

Hoe dan ook raakt het me tot slot enorm als andere mensen last hebben van (soortgelijke) angsten of obsessies als de mijne. Ik heb me wat dit betreft zelf namelijk lang alleen, eenzaam en ook vaker niet serieus genomen gevoeld. Verdrietig en treurig blijf ik het maar vinden, hoeveel mensen, denk ik, toch nog in eenzaamheid strijden om meer grip te krijgen op angsten en obsessies. Dit is dan ook een van de redenen waarom ik aan het bloggen geslagen ben: het betekent voor mij veel als ik mensen kan helpen of herkenning kan geven in een eerdere fase van hun herstel of wellicht lezen betrokkenen mijn blogs en krijgen hierdoor meer inzicht in angst- en dwangstoornissen van hun naaste of patiënt.